Klostrofobi Nedir?

Kapalı alan korkusu olarak bilinen klostrofobi en yaygın fobilerden birisidir ve psikolojik rahatsızlıktır. Bu fobi bireyin kapalı veya kilitli alanda bulunduğu an tedirgin ve endişe duyması, yaşaması sonucu ortaya çıkar. Bu korkuyu yaşayan birey duygusunu kontrol edemez. Bulunduğu alandan çıkamayacağını ve onu kimsenin kurtaramayacağını düşünür. Etrafındaki duvarların üzerine geliyormuş hissi duyarlar. Gerçekçi bir açıklama bulunmamasına rağmen kişiler kendilerini tehlikede hissederler. Korkunun büyüklüğüne göre çok fazla abartı tepki gösterirler. Klostrofobi belirtileri varsa ve tedavisi uygulanacaksa önce klostrofobi testi yapılır. Klostrofobi de kişi panik atak geçirdiğini zannedebilir. Fakat araştırmalar sonucu klostrofobinin panik atakla bağlantısının olmadığı ortaya çıkmıştır.

Eğer siz de klostrofobi yaşadığınızı düşünüyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Klostrofobi Testi Nedir?

Klostrofobi testi, klostrofobi teşhisi koymak için fiziksel test ya da laboratuvar testleri mevcut değildir. Klostrofobi anketi ya da ölçeğine başvururlar. Bireylerin klostrofobi değerlendirmesi olmaları sonrasında alanında uzman psikologlarımız bazı değerlendirme sonuçları alacaktır ve psikolog kişi için en uygun terapi yöntemini seçip, planlayacaktır.

Klostrofobi Belirtileri:

• Terlemek
• Titremek
• Sıcak basıyor gibi hissetmek
• Nefes alırken zorluk çekmek
• Boğuluyormuş gibi hissetmek
• Kalp çarpıntısı
• Göğüste ağrı hissi
• Midede kelebek varmış gibi hissetmek
• Mide bulantısı
• Baş ağrısı ve baş dönmesi

• Bayılacakmış gibi hissetmek
• Vücutta uyuşukluk hissi
• Ağız kuruluğu
• Tuvalete çıkma ihtiyacı
• Kulaklarda çınlama hissi
• Kafa karışıklığı

Klostrofobi belirtileriniz varsa bir uzmana başvurabilirsiniz.

Eğer siz de klostrofobi yaşadığınızı düşünüyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Klostrofobinin Tetikleyicileri

• Asansörler
• Tüneller
• Tüp trenleri
• Döner kapılar
• Halka açık tuvalet
• Merkezi kilitli araçlar
• Araba yıkamacılar
• Mağaza soyunma odaları
• Mühürlü pencereli otel odaları
• Düzlemler

Klostrofobinin Nedenleri Nelerdir?

Klostrofobiye sebep olabilecek bazı durumlar vardır. Bunlardan biri çocukluk travmasıdır. Çocukluk döneminde deneyimlediğimiz bazı olaylar travmaya sebep olabilir. Örneğin bazı ebeveynler çocukları hata yaptığında onları cezalandırmak için odaya kapatabilirler. Bu durum klostrofobinin gelişme ihtimalini arttırır. Ebeveynlerden birisinin de klostrofobisinin bulunması nedenlerden biri sayılabilir. Çocukta böyle bir ailede büyüdükçe kapalı alanda kalmaktan korkar hale gelebilir. Bunların dışında da kazayla kapalı alanda kalmak örneğin, asansörün arızalanması sonucu asansörde mahsur kalmak gibi durumlarda nedenlerden biridir. 

Klostrofobinin Tanı Yöntemleri

Uzmanın sorabileceği sorulardan bazıları şunlardır:

• Kapalı bir alana girdiğin zaman ilk dikkatini çeken şey çıkış kapısının nerede olduğu mu?
• Tiyatro, sinema gibi etkinlik alanlarına gittiğinde oturma yerinizi çıkış alanına yakın mı tercih ediyorsunuz?
• Kapalı bir ortamda çıkış kapısı kapalı ise strese giriyor musunuz?
• Trafiğin yoğun olduğu süreçlerde araba kullanmaktan korkuyor musunuz?
• Toplu taşıma kullandığınızda metro kullanmayı tercih eder misiniz yoksa çekinir misiniz?
• Asansör kullanmak sizin için bir sorun teşkil ediyor mu?

 Kaçınmalar da Klostrofobinin Belirtisi

Klostrofobisi olan insanlarda zor durumlarda kalacaklarını düşündükleri zamanlarda bulundukları yerde tedbir alma veya uzak durma alışkanlıkları gelişir. Örneğin, üst katlara asansörle çıkmak yerine merdivenleri kullanmayı tercih ederler. MR gibi kapalı ortamlara girmekten kaçınırlar ve o ortamda bulunmamaya çalışırlar. Kapalı bir odada kapıya yakın bölgede otururlar. Trafiğin yoğun olacağı saatlerde trafiğin olduğu konumlardan kaçınırlar. Yani bu tür benzer kaçınmalar bu durumun net belirtilerinden biridir.

Klostrofobi Tedavisi 

Uygun bir tedavi yöntemiyle klostrofobinin üstesinden gelmek mümkündür. Bu durumu yaşayan birçok kişi bu korkularıyla yüzleşeceğini düşündüğü için tedavi olmayı istemez. Ruh halinde korkuları o kadar yüksek düzeyde ve gerçekçidir ki tedaviyi istemeyerek rahatsızlığın sonuçlarına katlanmayı tercih eder. Tedavi yöntemleri arasında psikoterapi, ilaç tedavisi, maruz kalma terapisi, sanal gerçeklik, gevşeme ve görselleştirme ve alternatif terapiler yer alır. 

Kişinin tek başına kapalı alanda kalarak yani kişinin korkusunun üstüne giderek çözülebilecek bir durum değildir. Bu durum tam tersine daha olumsuz durumlara neden açmaktadır.

Bilişsel davranışçı terapi (CBT):

Bu BDT eğitimi almış bir terapistle konuştuğunuz bir tür konuşma terapisidir. Kişinin korkusunu harekete geçiren olumsuz düşüncelerden bahsedilir ve bu olumsuz düşüncelerin üstesinden gelebilmenin yolları öğrenilir. CBT tek başına da alınabilir ya da maruz kalma terapisi ile birlikte de alınabilir.

Maruz Kalma Tedavisi:

Klostrofobi gibi belirli fobilerde yaygınca kullanılan tedavi yöntemlerinden biridir. Bu tedavi yönteminde kademeli olarak fobik uyarana yani korktuğu uyarana maruz bırakılır. Yani sistematik duyarsızlaşma amaçlanır. 

Sanal gerçeklik (VR):

Klostrofobi için maruz kalma terapisine katılmanın başka bir yoludur. Bilgisayar simülasyonları kullanılır. Kendinizi güvende hissettiğiniz bir ortamda sanal dünya da dar bir alan yaşamak korkunuzun üstesinden gelebilmenize yardımcı olur.

Gevşeme ve Görselleştirme:

Uzmanlar klostrofobik bir durumdayken rahatlama teknikleri sunar. Güvenli bir hayal etme gibi teknik örnek verilebilir. Bu teknikler öfkenizi rahatlatır ve heyecanınızı, stresinizi hafifletmeye yardımcı olur.

Akılcı Duygusal Davranış Terapisi

Şimdiye odaklanan eylem odaklı bir bilişsel davranışçı terapi yöntemidir. Bu terapi sağlıksız davranışları, sağlıksız tutumları ve duyguları ele alır.  Bu terapi sağlıklı alternatifler geliştirmelerine yardımcı olmak için irrasyonel inançlara itiraz etmeyi içerir.

Klostrofobi Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Klostrofobinin tedavisi kişinin rahatsızlığının şiddeti ile doğrudan ilgilidir. Seansların süresince ek olarak ilaç tedavisi de kullanılabilir. Tedavi süreci 2-12 seans aralığında sürebilir. Ciddi vakalarda ise hastanede tedavi süreci devam edilebilir. 

Belirtilerden bir kaçının sizde bulunduğunu düşünüyorsanız Dünya Danışmanlık Merkezi’ne destek talebinde bulunabilirsiniz.

                                                                                                                          Eda Nur AKSOY

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.