Mutluluk Nedir?

Mutluluk Nedir?

Mutluluk kavramı şimdiye kadar psikoloji, felsefe, sosyoloji, biyoloji, sanat, edebiyat, din gibi birçok alanda açıklanmaya çalışılmıştır.

Mutluluğu anlamak ve mutluluğu bulmak sadece filozoflara özgü değil mutluluk duygusunu bilen her insanın, gitmekte olduğu, çabaladığı bir yoldur.

Peki neden hissini bildiğimiz mutluluğun ne olduğuna dair bir açıklama bekleriz?

Tabii ki de her zaman bir saadet içinde olmak için mutluluğun ne olduğu ve nasıl kalıcı olduğunu bilmek isteriz.

Eğer siz de nasıl mutlu olunur hakkında düşünüyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Mutluluk, Aristoteles’e göre nihai mutluluğu anlamak ve ulaşmak için iki şeye sahip olmamız gerektiğini söyler; bunlardan biri akıl sahibi bir diğeri de erdem sahibi olmaktır. Bir durum karşısında aklımızı (bizi diğer canlılardan ayıran en önemli özelliği) kullanarak en doğru olanı, iyi olanı yapmak mutluluğun bir yolu olduğunu düşünmektedir.

İbn-i Sina’ya göre mutluluk Aristo’ya benzer şekildedir; insanı insan yapan aklın gücünü, kabiliyetini, düşünme becerisini kullanıp hayata geçirdiği iradi fiilleridir. Kimin ayırt etmesi, düşünebilmesi daha üstün ve seçimleri daha doğruysa bu düşünceler daha doğru bir eyleme götüreceğinden dolayı o kişi daha mutlu olduğunu öne sürmektedir.

Kimi filozoflar, bilgeler için mutluluğun bir amaç olduğunu düşünse de Kant’a göre bu düşünce doğru değildir. Kant, mutluluk için amaçlar edinip ve bunun için çok çaba gösterdikten sonra mutlu olmamak gibi bir durumla karşılaşabileceği ihtimalleri de düşünmüştür.

Kant’a göre mutluluk ‘iyi bir insan’ olmakta saklı olduğunu öne sürmüştür.

Mutluluk Duygu Değildir

Mutluluk bilinenin aksine bir duygu değil; oluş halidir. Çünkü duygular geçicidir, mutluluk ise her zaman var olan, bir devinim halindedir.

Karşılaştırmak gerekirse insan her zaman hüzünlü, kıskanç, neşeli olamaz. Duygular belli bir duruma karşılık gelir ama mutluluk için insanın bir duruma ihtiyacı yoktur.

Mutluluk ve Hazzı Karıştırıyoruz

Mutluluk ve haz birbirinden farklıdır.

Hazda belirli bir doyum vardır. Bu doyum sağlandıktan sonra kişi eski haline geri dönmektedir. Buradaki ‘eski hal’ diye tanımladığımız şey; mutluluktur. 

Mutluluk ve hazzı genelde karıştırdığımızdan dolayı bazı haz verici nesnelerde, olaylarda kalıcı mutluluk ararız.

Örneğin; pek gerekli olmadığı halde olursa çok mutlu olacağımızı düşündüğümüz; arabalar, elbiseler, evler, ilişkiler. Oysa ki, bu zamana kadar yapılan araştırmalar mutlu olmanın gerçek bir gerekliliği olmadığı sürece, istenilen veya bağlantı kurulan şeylerin var olmasıyla mutlu olunamayacağı kanıtladı.

Örneğin; evlendiğim zaman mutlu olacağım diyen bir kişi aslında evlendiğinde aradığı mutluluğu bulamamıştır.

Doğru mutluluk, dış amaçlara bağlandığında genellikle gerçek mutluluğa ulaşamadığımız neredeyse birçok araştırmada doğrulanmıştır. Tabii ki de dışsal amaçlar insanda haz duygusu için önemli ve gereklidir fakat daha önce de açıklandığı gibi haz geçicidir.

Hazzı mutlulukla karıştırdığımızdan dolayı bir süre sonra mutluluğumuzu sorgulamaya başlar bunun beraberinde mutsuz olduğumuzu düşünebiliriz.

Haz ve diğer duyguların belli bir süre sonra etkisini kaybetme nedeni hedonik adaptasyonda gizlidir.

Neden Mutlu Olmalıyız?

Yapılan araştırmalarda; mutluluk iyi hissettirmek dışında sosyal hayatta daha verimli, daha yaratıcı, lider ruhlu olurlar.

Mutlu insanlar zorluklarla daha iyi baş edebiliyor, bunun bağlamında da bağışıklık sistemleri daha güçlü olduğundan dolayı daha uzun ömür sahiplerdir.

Mutluluk ve Etkileyen Faktörler

• Yanlış dışsal amaçlar; güzellik, maddi zenginlik, mal-mülk vs.
• Mutluluk denge noktası, genetik faktör
• Hedonik adaptasyon

Mutlulukta Genetik Faktör

Eskiden kalıcı mutluluğun imkânsız olduğu ve genetik olup değiştirilemeyecek olunduğu bilinmekteydi fakat yakın zamanlarda yapılan araştırmalara göre genetik, mutluluğumuzun sadece %50’sini etkilemektedir. Geriye kalan mutluluk faktörleri ise; %40 denge noktası %10 hayat şartları olarak bilinmektedir.

Mutluluk dengemizde genlerimizi anne veya babamızdan alabiliriz. Depresif anne veya baba genine sahip olup mutluluk eşiğimiz çok düşük olabilir.

Hedonik Adaptasyon

Hazza uyum diye açıklanan hedonik adaptasyon, varlığı ilk zamanlarda mutluluk ve keyif veren bir nesnenin, olayın, isteğin bir noktadan sonra süreklilik göstermemesidir.

Hazza uyum sonrasında insan her zaman kendi mutluluk dengesine dönüş yapar.

Örneğin çok isteyerek aldığımız bir arabanın önce sizi en mutlu insanlardan biri yaparken bir süre sonra arabadan ötürü bu duyguyu hissetmemek.

Hedonik adaptasyon sadece güzel olaylarda değil kötü olaylarda da karşımıza çıkmaktadır. Kaybettiğiniz bir eşyanın hüznü ilkten çok olsa da bir süre sonra fazla bir şey hissetmezsiniz.

Mutlu Olmak İçin Neler Yapabiliriz?

• Minnettarlığı ifade etmek, minnettarlık insana hayattaki güzelliklerin farkındalığını hatırlatır. Minnettarlığı ifade etme aktivitemizi ‘şükran günlüğü’ tutarak geliştirilebilir. Böylece hem günlükteki daha önceki yazılara bakarak unutulan güzelliklerin tekrardan bilincine varılabilir.
• Aşırı düşünmekten kaçınmak. Aşırı düşünmek insana ne olacak korkusu veya baş edememe gibi olumsuz duygulara sebebiyet olur. Olabildiğince aşırı ve olumsuz düşüncelerden kaçınmalıyız.
• İyilik yapmak. İşe yarar bir şey yapmak insanın yarar sağladığını hissettirir. Birisine veyahut bir şeyde yarar sağlamak, katkının olduğunu hissetmek insanı mutlu eder.
• Sosyal ilişkileri geliştirmek.
• Herhangi bir strese sebep olan durumlarla veya travmalarla karşılaştığımızda nasıl baş edebileceğimizi araştırmak, gerekli olduğunda yardım almak.
• Anı yaşamak. Genelde içinde bulunduğumuz anın iş yaparken yaptığımız işin farkında değilizdir o anlık olan işi değil daha farklı içsel sorunlarımızı düşünürüz. Bu durum bize hayatın anlamsızca geçtiği yanılsamasına düşürür, hayatın güzelliklerini görmemizi zorlaştırabilir.
• Yaşam amacı edinmek. Yaşam amacı insanı hayatta tutunabilmek için çok önemli bir nedendir. Hayatta bir amacımız olması, amacımız için hedefler üretmek ve çabalamak gereksiz düşüncelerden, takıntılardan bizi uzaklaştırır ve kendimizi amacımızın konusunda geliştirebiliriz. kendimizi geliştirmek özsaygı, özerklik, sosyal çevre gibi birçok ihtiyaçlarımızda faydalı olur.
• Bedenimizi ve ruhumuzu beslemek. Bu besleme meditasyon veya bir dine inanmak olabilir. Yapılan araştırmalarda herhangi bir dine inanan ve bedenini dinleyen yani meditasyon yapan kişiler daha mutlu oldukları tespit edilmiştir.

Elanur Kavas

Kaynakça

Nasıl Mutlu Olunur- Sonja Lyubomirsky

Minnettarlık ve Yaşam Amaçları Yazma Çalışmalarını Öznel İyi Oluşa Etkisi- Nagihan Oğuz Duran ve Şeref Tan

FARABÎ VE ARİSTOTELES’TE MUTLULUK AHLÂKI-Nurefşan BULUT USLU

[1] Nasıl Mutlu Olunur? S.69- Sonja L.

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.