Well Being (Psikolojik İyi Oluş)

İyi oluş hali well being nedir? Ne demek? Pozitif psikoloji biliminin bir alanıdır. Kişinin “kendini iyi hissetmesi ve iyi işlevde bulunması” anlamına gelir.

Pozitif psikolojinin çalışma alanlarından olan pozitif iyi oluş ; 

-“Olumsuz duygularla  başa çıkma ve hayatın olumlu yönlerine ağırlık verme” yeteneğidir.

-Kişinin erdemlerine dayanarak hayatının anlamını ve amacını bulmayla ilgilenen yaklaşımdır.

well being hali fazla ve düzenli olan insanlar kendileriyle barışık, sevecen, kişilerarası ilişkileri yüksek verili, özsaygıları yüksek, yeni şeyler öğrenme ve kendini geliştirmeye açık, stresle başa çıkma güçleri yüksek,hayatlarına dair hedefleri olan ve yaşamlarının anlamını bulan insanlardır. Dolayısıyla da hayatlarında çeşitli sorumlulukları vardır.

well being öncelikle kişinin “kendini bilmesiyle” başlar. Sonra “kendinin keşfiyle” devam eder. Ardından “keşfettiği potansiyelini geliştirmesi” ve hayatına dair  yapmak istediklerini “gerçekleştirme uğraşı” gelir. Bu uğraşa “kişinin kendini gerçekleştirmesi” denir.

Eğer siz de Well Being yaşamak istiyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Well Being Nedir?

İnsanın kendini bilmesi için hissettiklerini,düşündüklerini ve hareketlerini  gözlemleyebilmesi gerekir. Yaşadığımız hangi durum bizi kaygılandırır? Hangi düşüncelerimiz  hissettiklerimizi  nasıl etkiler? Bu duygu ve durumlarla nasıl başa çıkma yolları buluruz? Bu açılardan baktığımızda psikolojik iyi oluşun temelinde kişinin gerçek benliği ile uyumlu yaşama yeteneği yani öz bilgisi bulunuyor. 

Daha açık bir şekilde ifade edecek olursak psikolojik iyi oluş, bireyin kendini olumlu olarak algılamasını ve kendisini gerçekçi biri olarak tanıyarak güçlü yanlarını ve sınırlılıklarının bilincinde,kişisel farkındalığının yüksek olmasıdır .Kendinden memnun, özgün ve özerk hissetmesini ve  en önemlisi yaşamını anlamlı bulmasını kapsamaktadır. (Sarı, Çakır,2016). 

Şimdi pozitif psikoloji üzerinde çalışan Carol Ryff ‘in geliştirdiği psikolojik iyi oluş için 6 özellik araştırmasını inceleyelim:

Ryff’a göre psikolojik iyi oluş halinde olan bireyin işlevsel bir yaşam sürmesi için şu altı özelliğe sahip olması gerekir.

1) Kendini Kabul Etmesi Ve Kendiyle Barışık Olması(Self Accepttance)

Kendini kabul etmek, eksik ya da geliştirilmesi gereken yanlarının farkına vararak kendine onay vermek anlamına gelir. Özsaygı ve özgüven önemli noktalarıdır. Kendini kabullenmiş bir bireyin yaşama olan tutkusu yüksektir.

Kendinizi kabul etme seviyeniz yüksekse, kendinizle ilgili  düşündükleriniz pozitif yönlüdür, karakterinizin  iyi yönlerini de iyi olmadığını düşündüğünüz ya da öyle inandığınız yönlerini de kabul edersiniz ve  daha önce yaşadıklarınıza karşı daha olumlu hissedersiniz.

Kendinizi kabullenme seviyeniz düşükse, kendinizden memnun değilsinizdir, geçmişte yaşadığınız çoğu şeyden  kendinizi fazlasıyla sorumlu hissediyorsunuzdur ve öz eleştiriniz yüksektir. Sonuç olarak  olduğunuzdan daha farklı olma ve değişme ihtiyacınız vardır.

2) Kişilerarası  İlişkilerin Doyurucu Olması (Positive Relations With Others)

Diğerleriyle ilişkilerinizi doyurucuysa, sıcak kanlı, hayatından memnun  güvene dayalı ve iki tarafa da iyi geldiğine inandığınız ilişkileriniz vardır. Özgeciliğiniz yüksektir ve güçlü bir empati becerisine sahipsinizdir.

İnsanlarla ilişkileriniz zayıfsa, güvensiz ilişkileriniz yoğunlukludur ya da güvenli ilişkilerinizin sayısı oldukça azdır. İlişkilerinizde sürekli sorunlar yaşıyorsundur, çeşitli iletişim problemleriniz vardır.

3) Özerk Düşünebilmesi Ve Davranabilmesi

Yüksek otonomiye sahipsen, kararlarını kendi verebilme özgünlüğüne sahip bağımsız bir kişisindir. Düşündüklerini sosyal baskıdan arındırabilen, hissettiklerini ve düşündüklerini özgünce düzenleyebilen ve kendine ait kuralların doğrultusunda yaşayabilen birisindir.

Düşük bir otonomin varsa diğerlerinin ,senin hakkında yorumlarına ve eleştirilerini fazlaca kafaya takan , onların  değerlerini dikkate alarak kararlar veren birisindir.

4) Çevresel Hakimiyet

Zorluklarla baş etme yeteneğin yüksekse, çevrende olanları  yönetmekte-yönlendirmekte iyisindir. Karmaşık  ya da ilk bakışta nasıl çözeceğini anlamadığın problemleri rahatça kontrol edebilir, ulaşabileceğin kaynakları iyi şekilde değerlendirebilirsin ve  kişiliğine uygun ortamları yaratmakta oldukça yeteneklisindir.

Zorluklarla baş edemiyorsan etrafındaki iletişim şeklini ya da yolunu değiştirme ya da geliştirme konusunda yetersizsindir. Çevrendeki fırsatları değerlendirmeye nispeten kapalı ve hayatının ne kadarının kontrol altında olduğu ile ilgili problemlere sahipsindir.

5) Yaşamında Bir Amacının ve Anlamının Olması

Yaşam amacı, insanı hareket geçiren ihtiyaçlarıdır. Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisine göre fizyolojik ihtiyaçlardan ve güvenlik ihtiyacından sonra ait olma ve sevgi ihtiyacı gelir. İnsanlar bu ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra saygı   kazanma amacıyla davranışlar sergilerler. Hiyerarşinin son ve en üst basamağı olarak kendini gerçekleştirme ihtiyacı ile anlamlı bir yaşam için kendilerine çeşitli hedefler edinirler. Fakat yaşama amacı o kadar kolay bulunmaz. Belki de soruyu yanlış soruyoruzdur. Doğru soru belki ‘hayatımın anlamı ne? ‘ olmalıdır. Çünkü sizi yaşama bağlayacak o nedenler sizi  harekete geçirir.

(6) Hayatı Öğrenme ve Gelişim Süreci Olarak Değerlendirebilmesi 

Kişiler kendini geliştirmeye açık olması , hayatındaki değişimlere ve yenilikleri hayatına uyarlaması,onları uygunca  yerleştirmesi, öğrenme arzusunu arttırması, ilgileri ile ilgili gelişmeleri takip etmesi, daha  çok okuması ve yeni deneyimler keşfetme  içerisinde olmasıyla daha doyumlu hayat sürerler. Bu açıdan bakıldığında kişilerin bireysel gelişime açık olması çok önemlidir. Henry Ford’un da ifade ettiği gibi “İnsan öğrenmeyi bıraktığı gün yaşlanır.” 

Kişisel gelişime önem veriyorsanız, kendiniz ve yaşadığınız sürece yapmak istediklerinizle ilgili istikrarlı bir şekilde gelişim anlayışıyla hareket edersiniz. Hayatınıza baktığınızda bu gelişimi izleyebilirsiniz. Yeni deneyimler için heyecanlısınızdır ve hedefleriniz için uğraşlarınız vardır. Zamanla kendinizi  ve ihtiyaçlarınızı daha iyi anlar ve özfarkındalığınız  yüksek olacak şekilde hayatınızdaki etkinlik oranınızı arttırırsınız.

Kişisel gelişiminiz üzerinde gereğinden az duruyorsanız, hayattaki yerinizle ilgili sıkkın ve sıkışmış hissedersiniz. Gelişime ihtiyacınız olmadığını ve yeterince geliştiğinize inanırsınız, hayatınızın seyrinden sıkılırsınız , hayatınızı idare edecek yeni yollar ve davranışlar geliştirmekte zorlanırsınız.

Well Being Nedir?

Yukarıda bahsettiğimiz psikolojik iyi oluşu destekleyen 6 önemli basamak günlük hayatımızda başımıza gelen problemlerin üstesinden gelme yeteneğimizi  geliştirerek” özde iyi olma ” hedefine ulaşmamızı sağlar. Bir orman nasıl güneşli ya da fırtınalı havada yerinde kalıyorsa ve bu değişiklikler onu zorluyor olsa bile bir şekilde yeni hali ile hala yerindeyse  insanlar da yaşadıkları süre içerisinde karşılaştıkları  durumlar karşısında aynı şekilde olayları gerçekçilik içinde  değerlendirerek varoluşunun tadını çıkarırlar. 

SÜMEYYE ŞEN

    KAYNAKÇA

1-     Sarı,T.,Çakır,S.G. (2016) Mutluluk korkusu ile öznel ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(25)

2-BOOK: WHITE COLLAR ENTREPRENEUR 

3-PSIKOLOJIK İYI OLUŞ’UN KAYNAKLARI | DOMAINS OF PSYCHOLOGICAL WELL-BEING 

4- https://fatierdogan.com/psikolojik-iyi-olus/

5- https://www.milliyet.com.tr/pembenar/psikolojik-danisman-dilek-soylemez/psikolojik-iyi-olus-2891715

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.