Somatoform Bozukluklar

Somatoform bozukluk nedir? bedensel şikayet ve belirtilerin ön planda olduğu bir grup psikolojik hastalığı kapsamaktadır. Somatoform bozukluklarda, yapılan muayene ve tetkiklerde, hastanın şikayetlerini açıklayacak bir bedensel hastalık saptanamaz ya da bedensel bir hastalık saptansa dahi, bu hastada mevcut şikayetleri açıklayamaz. Somatoform bozukluklarda, psikolojik bozukluklar fiziksel biçim almıştır. Fizyolojik açıklaması olmayan, istemli olarak kontrol edilemeyen somatoform bozukluktaki fiziksel belirtilerin, büyük olasılıkla psikolojik nedenler sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bunlar; çocuklukta ihmal, önemli birinin kaybı, cinsel istismar, zor yaşam koşulları ve yetişkinlikte yaşanan travmatik deneyimler olabilir.

Eğer siz de Somatoform bozukluklar hakkında bilgi almayı düşünüyorsanız yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Somatik semptom ve ilişkili bozukluklara en sık duygu-durum ve kaygı bozuklukları eşlik etmektedir.

Somatoform Bozukluklar Nelerdir?

• Somatizasyon Bozukluğu (Bedensel Belirti Bozukluğu)
• Konversiyon Bozukluğu
• Ağrı Bozukluğu
• Hipokondriyazis (Hastalık Kaygısı Bozukluğu)
• Yapay Bozukluk

Somatoform Bozukluğu (Bedensel Belirti Bozukluğu)

Somatizasyon bozukluğu, açıklanamayan çeşitli bedensel yakınmaların olduğu, kişinin günlük yaşamını önemli derecede etkileyen bir sendromdur. 

Bu hastalığa sahip olan kişiler, bedenleri ve organlarına yönelik çeşitli şikayetlerde bulunabilirler. Bu şikayetlere örnek olarak; vücutta yanma hissi, sürekli yer değiştiren ağrılar, dilde farklı tatların hissedilmesi, zaman zaman giren kramplar, karın ağrısı, cinsel isteksizlik, bulantı ve kusma verilebilir. Somatik belirtiler en sık, erken ergenlik dönemi zamanında görülmektedir. Karın ağrısı erken çocukluk döneminde sıklıkla bulunurken, yaş ilerledikçe baş ağrıları ve ekstremite ağrıları daha belirgin olmaktadır. Çocukluk döneminde somatik belirti görülme oranı kız ve erkeklerde eşit iken ergenlik döneminde kızlarda belirgin olarak daha yüksektir.

Konversiyon Bozukluğu Nedir?

Konversiyon bozukluğunda genellikle, hareket ve duyu organlarında işlev yitimi, azalması ya da çoğalması söz konusudur. Konversiyon bozukluğu, çeşitli ruhsal sıkıntıların bedensel sorunlara dönüşmesi anlamına gelir. Bu kişilerde yapılan bütün incelemelere rağmen, belirtilere neden olabilecek bir bedensel hastalık bulunamamaktadır. Kadınlarda erkeklere oranla 2-3 kat fazla görülmektedir. Her yaşta görülebilir ama sıklıkla ergenlik ve gençlik döneminde ortaya çıkmaktadır. Bunlar; 

• Çift ya da tek taraflı körlük,
• Çift ya da tek taraflı sağırlık,
• Motor işlevlerde bozukluk, 
• Felçler, 
• Kuvvet azlığı, 
• Güçsüzlük, 
• Bayılma,
• Dil tutulması,
• Postür bozuklukları (duruş bozuklukları),
• Astazi-abazi (ayakta durma ya da yürüme güçlüğü) olabilir.

Ağrı Bozukluğu

Ağrı bozukluğunda herhangi bir organik belirti görülmez, doku hasarı söz konusu değildir.  Psikojenik ağrının en belirgin özelliği uzun süreli ve şiddetli olmasıdır. Sürekli ağrılar depresif bozukluklar ile, akut ağrılar anksiyete bozuklukları ile bağlantılıdır. Hasta ağrılar neticesinde çalışamaz hale gelebilir ya da ağrı kesicilere ve yatıştırıcılara bağımlılık geliştirebilir. Ağrı bozukluğu 30-40 yaşlarında başlamakta birlikte kadınlarda daha fazla görülür. Ağrı bozukluğunda ağrı, genellikle aniden başlar, sonraki haftalarda ve aylarda şiddeti artarak devam eder. 

• Bel ağrısı, 
• Baş ağrısı, 
• Yüz ağrısı, 
• Kronik pelvik ağrı sıklıkla görülür.

Hipokondriyazis (Hastalık Kaygı Bozukluğu)

Hipokondriyazis, halk arasında bilinen adıyla hastalık hastalığıdır. Kişinin vücudunda normal bir şekilde meydana gelen durumları sanki bir hastalıkmış gibi algılaması halidir. Bu kişiler, sürekli doktora giderler, internetten sürekli hastalık araştırması yaparlar ve psikolojik destek almayı çoğu zaman reddederler. Hipokondriyazis,kadın ve erkeklerde eşit oranlarda görülmektedir. Hipokondriyazis herhangi bir yaşta başlayabilir ancak genellikle 20-30’lu yaşlarda belirtiler daha yoğun olarak ortaya çıkmaktadır. Yaşam olaylarındaki stres kaynakları, hastalık ataklarının tetiklenmesine yol açmaktadır. Belirtileri;

• Her zaman hissedilebilecek baş ağrısı, sırt ağrısı, eklem ağrısı, adet dönemi sancısı, şişkinlik, cinsel isteksizlik, kabızlık, öksürük gibi belirtileri önemli bir hastalığın belirtisi olarak yorumlar,
• Bu kişiler, yapılan muayenelerde ve tahlil sonuçlarında herhangi bir sorun bulunmazsa bile rahatlamazlar,
• Çevresinde herhangi birinin hastalığı varsa onun belirtilerini vücudunda aramaya başlar,
• Sık doktora gitmek yaşam biçimi haline dönüşür,
• Doktor muayenelerinde bu belirtileri açıklayacak, herhangi bir bedensel hastalığa rastlanmaz. Herhangi bir hastalık bulunmaması; hasta tarafından, doktorun bilgisizliği veya onu yeterince ciddiye almadığı şeklinde yorumlanır,
• Hastalıkla uğraşmaktan işini ve sosyal hayatını ihmal eder.

Yapay Bozukluk

Yapay bozukluk, gerçekte olmayan bazı belirti ve bulguların hasta tarafından istemli bir şekilde ortaya çıkarılması veya bu belirti ve bulgular varmış gibi davranılması olarak tanımlanmaktadır. Hasta, doktora sıklıkla uydurma bir öykü ile gelmektedir. Hasta sonuç alamadan hastaneden ayrılmakta ve aynı tabloyu yineleyerek tekrar tekrar hastaneye başvurmaktadır. Yapay bozukluğu olan hastalar, istemli olarak tıbbi veya ruhsal bozukluk belirtileri gösterir, öykü ve belirtilerini yanlış tanıtırlar. Tek amaçları hasta rolü takınmaktır. Hastaneye yatış, temel amaç veya yaşam biçimi olabilir. İlaç veya madde alarak fiziksel belirti oluşturabilirler. Hastalarda; hekimi suçlama, dava tehdidi olabilir. 

Yapay bozukluklar, çocukluk ve ergenlikte görülebilmekle birlikte, özellikle erken erişkinlikte başlar. Bozukluğun başlangıcı gerçek bir hastalık, kayıp, reddedilme ve terk edilmeyle olabilir.

Somatoform Bozukluk Nedir? Tedavi Süreci?

Somatoform bozukluklar tedavi edilebilir bozukluklardır. Tedaviye erken başlanması ve düzenli bir şekilde yapılması tedaviyi herkes açısından kolaylaştırır ve verimi arttırır. Psikoterapi, tedavinin önemli bir parçasıdır. Bireye ve duruma uygun olarak farklı terapi yaklaşımları uygulanabilmektedir. Eğer yardım almak isterseniz 15 dakikalık ücretsiz ön görüşme için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Elif Topçu

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.