Kaygı Bozukluğu İlaçları

Kaygı bozukluğu ilaçları, kişinin normalde karşılaştığı günlük stres faktörlerine karşı aşırı, sürekli ve kontrol edilemeyen bir kaygı hissi yaşamasını içeren bir psikiyatrik durumdur. Bu bozukluk, kişinin işlevselliğini ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Kaygı bozuklukları, genellikle belirli bir durumla ilişkilidir, ancak genel bir kaygı durumu da olabilir. Kaygı bozukluğu ilaçları, farklı alt tipleri içeren bir kategori olarak değerlendirilebilir. Başlıca kaygı bozukluğu türleri şunlardır:

Genel Kaygı Bozukluğu (GKB):

Kişi, belirli bir neden olmaksızın sürekli endişeli, gergin ve huzursuz hisseder. Bu durum genellikle uzun süre devam eder ve kişi genellikle gelecekteki olaylar, sağlık, iş veya ilişkiler gibi geniş bir yelpazede konularda aşırı endişeli olabilir. Panik Bozukluğu: Bu durumda kişi, aniden ortaya çıkan ve yoğun bir korku ile karakterize edilen panik ataklar yaşar. Bu ataklar, kişinin kalp çarpıntısı, terleme, titreme ve ölüm korkusu gibi fiziksel ve duygusal semptomlarla birlikte ortaya çıkar.

Eğer siz de Kaygı Bozukluğu İlaçları konusunda destek almak istiyorsanız yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Sosyal Fobi (Sosyal Anksiyete Bozukluğu):

Kişi, sosyal durumlarda değerlendirilme veya olumsuz değerlendirilme korkusu yaşar. Topluluk önünde konuşma, sosyal etkileşim veya performans durumları gibi durumlar, kişide aşırı stres ve endişe yaratır. Özgül Fobi: Belirli nesneler, durumlar veya aktivitelerle ilişkilendirilen aşırı ve anlamsız bir korku ve endişe durumunu ifade eder. Bu fobik korkular, örnek olarak yükseklik, uçak yolculuğu, hayvanlar veya kan gibi çeşitli şeyleri içerebilir. Agorafobi: Kişi, kalabalıklar, açık alanlar veya belirli yerlere gitme korkusu yaşar. Bu durum, kişinin bu yerlere gitmekten veya bu durumlarla başa çıkmaktan kaçınmasına neden olabilir. Kaygı bozukluğunun nedenleri karmaşıktır ve genellikle genetik, biyolojik, çevresel ve psikososyal faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanır. Tedavi genellikle bilişsel davranış terapisi, kaygı bozukluğu ilaçları tedavisi veya bir kombinasyonunu içerir. Kişinin yaşam kalitesini iyileştirmek ve belirtileri yönetmek amacıyla destek grupları ve diğer destek hizmetleri de önemli olabilir. Tedaviye erken başlamak, uzun vadeli başarı şansını artırabilir.

Kaygı Bozukluğu İlaçları Tedavi Eder Mi?

Anksiyete ilaçları (anksiyolitikler), anksiyete bozukluklarının oluşturduğu semptomları azaltmaya veya kontrol altına almaya yardımcı olan psikiyatrik ilaçlardır. Bu ilaçlar psikiyatri doktorları tarafından reçete edilir ve çeşitli anksiyete bozukluklarının semptomlarını hafifletmek amacıyla kullanılır. Bu semptomlar, kişinin günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir ve bu nedenle ilaç tedavisi gerektirebilir. Anksiyete ilaçları, beyin kimyasal dengesini etkileyerek çalışırlar. Bu ilaçlar, özellikle serotonin veya norepinefrin gibi kimyasal sinyalleri düzenleyerek sinir sistemi üzerinde etkili olurlar.

Kaygı Bozukluğu İlaçları Kullanımının 4 Önemli Etkisi

1. Semptomları Hafifletmek

Anksiyete bozuklukları sürekli endişe, gerilim ve panik ataklar gibi belirgin semptomlarla karakterizedir. Anksiyolitik ilaç tedavisi, bu semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir. Kimyasal dengesizlikleri düzelten ilaçlar, bireylerin daha sakin ve kontrol altında hissetmelerine katkı sağlar.

2. Terapiyi Desteklemek

Şiddetli anksiyete bozukluklarında ilaç kullanımı, terapi sürecini destekleyerek terapiden daha etkili ve hızlı sonuçlar alınmasını sağlayabilir. İlaçlar, bireyin yaşadığı yoğun semptomları hafifleterek, terapi seansları daha verimli geçmesine katkıda bulunur. Bireyin kendini daha iyi hissetmesine ve terapiye daha aktif katılım göstermesine yardımcı olur. Bu rolleriyle anksiyete ilaçları, terapinin genel etkinliğini artırır ve bireyin anksiyete ile başa çıkma becerilerini geliştirmesine olanak tanır.

3. İşlevselliği Artırmak

Anksiyete bozuklukları sosyal, mesleki ve kişisel hayatta işlevselliği olumsuz etkileyebilir. İlaç tedavisi bu alanlarda işlevselliği artırabilir, bireylerin günlük yaşam aktivitelerine katılımlarını kolaylaştırır.

4. Uzun Vadeli Sonuçlar

İlaç tedavisi, anksiyete semptomlarını kontrol altına alarak danışanların uzun vadede iyi oluşlarına
katkı sağlar. Zaman içerisinde tekrarlayan krizlerin azaltılması ve işlevselliğin daha kalıcı bir şekilde
artırılması hedeflenir.

Anksiyetenin İlaçla Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Anksiyete bozukluğu fiziksel, zihinsel ve ruhsal davranışları doğrudan etkileyen bir rahatsızlıktır. Kişiden kişiye yaşanan semptomlar değişebilir. Anksiyete ile başa çıkmak için farklı ilaç seçenekleri değerlendirilebilir.

Anksiyete ilaç tedavisi planlanırken hastanın anksiyete belirtileri göz önünde bulundurulur. Hastanın durumuna ve kullanılan ilaçların türüne göre tedavi süresi farklılık gösterebilir. Antidepresan kullanımında tedavi süresi 6 ay ila 12 ay sürebilmektedir. Ancak ilaç tedavisi etkisini birkaç haftadan önce göstermez. Bu sebeple de doktor onayı olmadan bırakmak istenmeyen durumlara neden olabilir. Belirtiler ortadan kaybolana kadar tedaviye devam edilmelidir. Düzelme sağlandıktan sonra da bir yıl kadar tedaviye devam edilmesi önerilir.

Anksiyolitik İlaçlar Bağımlılık Yapar mı?

Anksiyolitik ilaçlar, anksiyete belirtilerini hafifletmek için kullanılan etkili tedavi seçenekleri arasında olabilir ancak bazıları bağımlılık yapma riski taşır. Özellikle benzodiazepinler bağımlılık potansiyeli en yüksek ilaç grubunu temsil ederler. Bu ilaçlar hızlı bir şekilde rahatlama sağlayabilir ancak uzun süreli ve aşırı kullanımı bağımlılığa yol açabilir. Bağımlılık, ilacın düzenli ve kontrolsüz kullanımı sonucu fiziksel ve psikolojik bağımlılık geliştirmek anlamına gelir. Bu nedenle anksiyete ilaçlarını kullanmadan önce bir doktora başvurmak son derece önemlidir.

Bir uzman, hastanın durumunu değerlendirirken hangi ilacın uygun olduğunu belirleyebilir ve uygun dozu reçete edebilir. Ayrıca ilaçların ne kadar süreyle kullanılması gerektiği ve kullanımının nasıl kesilmesi gerektiği gibi önemli konularda rehberlik sağlar.

En Çok Kullanılan Anksiyete İlaçları Nelerdir?

Anksiyete tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlar arasında antidepresanlar ve benzodiazepinler öne çıkar. Benzodiazepinler, beyninizdeki ve sinir sisteminizdeki bazı kimyasalların sakinleştirici etkisini artırır. Bu ilaçlar kaygıyı azaltır ve uykuyu destekler. Atipik antipsikotikler adı verilen ilaç sınıfı, antidepresan ilaçlara yanıt vermeyen kişilerde obsesif kompulsif bozukluğun semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur. Topluluk önünde konuşma veya sosyal etkileşim korkusu gibi sosyal fobisi olan kişiler için metoprolol gibi beta bloker adı verilen tansiyon ilaçları reçete edilebilir.

En çok kullanılan anksiyete ilaçları isimleri şunlardır:

• Fluoksetin (Prozac)
• Paroxetin (Paxil)
• Sertralin (Lustral)
• Fluvoxamine (Faverin)
• Citalopram (Citol)
• Essitalopram (Cipralex)

Anksiyete bozukluğu tedavisinde uzman doktorlar tarafından reçete edilen antidepresanlar seçici serotonin gerialım inhibitörleri (SSRI) ve serotonin-norepinefrin gerialım inhibitörleri (SNRI) olmak üzere iki şekildedir. Bu ilaçlar beyin kimyasında değişiklikler neden olarak ruh halini iyileştirmeye yardımcı olur.

SSRI örnekleri şunları içerir:

• Fluoksetin (Prozac veya Sarafem)
• Sitalopram (Celexa)
• Sertralin (Zoloft)
• Paroksetin (Paxil, Paxeva veya Brisdelle)
• Eskitalopram (Lexapro)

SNRI örnekleri şunları içerir:

• Venlafaksin (Effexor)
• Duloksetin (Cymbalta)
• Anksiyete için reçete edilebilecek diğer antidepresanlar şunları içerir:
• Bupropion (Wellbutrin, Zyban, Aplenzin, Budeprion veya Buproban)

SNRI’ların Yan Etkileri

SNRI’lar olarak bilinen Seçici Norepinefrin Geri Alım İnhibitörleri’nin yaygın yan etkileri
şunlardır:

• Mide bulantısı
• Baş dönmesi
• Uyuşukluk
• Uykusuzluk
• Ağız kuruluğu
• Cinsel obsesif bozukluk
• Kilo kaybı veya alımı SNRI’ların nadir ancak ciddi yan etkileri arasında şunlar bulunmaktadır:
• Serotonin sendromu
• Kan basıncında ve kalp atış hızında artış
• Uygunsuz antidiüretik hormon salgılama sendromu

Kişiye göre seçilecek antidepresan farklılık gösterebilir. Çünkü herkesin yanıt verdiği antidepresan çeşidi farklı olur. Anksiyete için kullanılan bir diğer ilaç grubu da nörotransmiterin aktivitesini artırması yanı sıra sakinleştirici bir etki yaratarak kaygıyı hafifletmeye yardımcı olan benzodiazepinlerdir. Bu ilaçlar, anksiyeteyi azaltmaya yardımcı olan bir kimyasal ileti olan gama- aminobütirik asit (GABA) üzerinde etkilidir. Benzodiazepinler genellikle hızlı sonuç verir ve anksiyete belirtilerinin hızla hafiflemesine yardımcı olabilirler. Ancak bağımlılık riski taşıdıkları ve uzun süreli kullanımlarının önerilmediği unutulmamalıdır.

Yaygın olarak reçete edilen benzodiazepinler şunları içerir:

• Alprazolam (Xanax veya Niravam)
• Klonazepam (Klonopin)
• Lorazepam (Ativan)
• Diazepam (Valium)

Benzodiazepinlerin yaygın yan etkileri şunlardır:

• Uyuşukluk
• Yorgunluk
• Kafa karışıklığı
• Hafıza sorunları
• Koordinasyon sorunları
• Bağımlılık ve yoksunluk belirtileri

Benzodiazepinlerin nadir ancak ciddi yan etkileri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Solunum depresyonu veya yavaş nefes alma
• Hepatik fonksiyon bozukluğu, renal bozukluk
• Halüsinasyon

Anksiyete için sık reçete edilen bir diğer ilaç da Buspironedir. Bu ilaç genellikle bir antidepresanla birlikte reçete edilir. Düzensiz kalp atışı ve yüksek tansiyon için de beta bloker ilaçlar reçete edilebilir. Kalp çarpıntısı, terleme ve titreme gibi fiziksel semptomları gidermek için kullanılan ilaçlardır. Kaygı bozukluğu için reçete edilen bir diğer ilaç da Hidroksizin (Atarax ve Vistaril)’dir. Hidroksizin gibi antihistaminikler, beyindeki histamin alıcılarını bloke ederek anksiyete belirtilerini hafifletebilir. Klonidin ve propranolol gibi anti-adrenerjik ilaçlar ise norepinefrinin etkilerini azaltarak anksiyete belirtilerini hafifletebilirler. Bu ilaçlar anksiyete tedavisinde ikinci seçenek olarak değerlendirilir çünkü etki güçleri ve potansiyel yan etkileri hakkında daha fazla bilgiye ihtiyaç vardır. Ağır veya hafif anksiyete ilaçları olsun anksiyete tedavisinde ilaçla tedavi yöntemlerinde uzman doktor kontrolünde sürecin ilerlemesi çok önemlidir.

Mentör: CODA&Psikolog Seda Nur Özer
Yazar: Sudenur Kaya

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.