Agorafobi Nedir?

Agorafobi

Her insan gündelik hayatında belli başlı korkulara sahiptir. Bu korkular bazen kişiyi hayatını yaşamasını zorlaştıracak şekilde etkileyebilmektedir. Agorafobi’de hayatın yaşanmasını zorlaştıracak korkuların var olduğu problemlerden biridir. Agorafobi nedir?

Halk dilinde bilinen adıyla alan korkusudur ve bir anksiyete bozukluğu problemidir. Agorafobi ne korkusudur? Bu kişiler kendilerini bir alana sıkışmış hissetme, kendini hep rezil olacakmış gibi düşünme, kalp krizi geçirip ölecekmiş gibi hissetme belirtileri gösterebilir. Çoğu zaman bu düşünceler tetiklendiğinde kimselerin ona yardım edemeyeceği düşüncesiyle beraber evden çıkamama, sürekli evde kalma isteğine kadar varan bir süreci vardır. Bu süreç günler, aylar hatta yıllar alabilmektedir. Yanlarında sadece gerçekten güvendikleri insanların olmasını tercih ederler. Eğer güven duygusu oluşmamışsa yakın sanılan kişilere karşı bile kendilerine kapatabilirler.

Agorafobisi olan kişiler genellikle sinema, alışveriş merkezi, restoran gibi mekanlara girmekten kaçınırlar. Toplu taşıma araçlarına binmekte onlar için sıkıntı oluşturabilmektedir.

Eğer siz de agorafobi yaşadığınızı düşünüyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Agorafobi Ne Zaman Görülmektedir?

Agorafobi ne korkusudur? Kişiler ciddi ağır travmatik vakalar geçirmiş insanlar olabilirler. Örneğin tecavüz, doğal afet, ani bir vefat gibi… Panik bozukluğuna sahip insanlar olabilirler. Obsesif kişilik özelliğine sahip insanlar olabilirler. Aynı ortamda bulunduğu bir kişi de agorafobi varsa bundan etkilenmiş olabilirler. Ya da sinir sisteminden kaynaklanan bir sağlık problemleri varsa bu kişiyi tetiklemiş olabilir. Bu yüzden belirli zamanlarda görülüyor demektense bazı psikolojik ve çevresel faktörler ile birlikte görülebiliyor demek daha doğru olacaktır.

Agorafobi nedir? Agorafobisi olan kişiler evlerinden uzak kaldıklarında, kalabalık bir ortamda bulunduklarında ve özellikle kontrolün kendilerinde olmadığını hissettikleri mekanlarda atak yaşayabilirler dolayısıyla nerede olduklarına ve kimlerle olduklarına çok dikkat ederler.

Yani agorafobisi olan kişiler için her şeyin kendi kontrolleri altında olması çok önemlidir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi evlerinden çıkmamaları ve güven duygusunu hissedemedikleri kişileri hayatlarına almamalarının en temel sebebi de kontrol kaybından korkmalarıdır.

Genellikle kadınlarda daha fazla görülmektedir ve 25-35 yaşları arasında agorafobiye sık sık rastlanabilir.

Peki Agorafobinin Tam Olarak Belirtileri Nelerdir?

Agorafobinin genel olarak belirtilerine baktığımız zaman endişe ilk sırada yer almaktadır. Özellikle fazla insan bulunduran mekanlar ve kontrolün kendi ellerinde olmadığını hissettikleri anda endişe faktörü devreye girip kişinin atak geçirmesine sebep olabilir. Unutmayalım agorafobisi olan insanlar bulundukları alanlardan kaçmak isteyebilirler. Dolayısıyla kendilerini güvene alabilecekleri alanların dışına çıkmak onlar için tetikleyici bir durumdur. 

Kaygı da agorafobinin bir diğer belirtisidir. Kişinin kaygı yaşaması için bir sürü sebep olabilir. Kaygı herkeste aynı şekilde yaşanmıyor da olabilir. Her bir insan kaygısını değişik boyutlarda ve davranışlarla gösterebilir.

Diğer birkaç belirtiye bakacak olursak agorafobisi olan kişilerin kalp hızlarında bir anda artma, nefes darlığı, ani terleme, baş dönmesi, yutkunmada güçlük çekme, bayılma hissi yaşama, göğüs kısmında ağrı yaşama, ölüm korkusu yaşama, genel bir korku ve dehşet duygusu yoğunluğuna dikkat edilmelidir. 

Agorafobinin Teşhisi ve Ne Korkusudur

Yukarıda belirtilen faktörler aslında kişinin kendisinde veya çevresinde bu tür durum yaşayan kişileri tespit etmede etkili olacaktır. Fakat yine de agorafobi tanısını koymak için bir psikolog ile görüşme sağlamak önemlidir.       

Tekrardan üstünden geçecek olursak agorafobi ne korkusudur? Kaygı duygusu birden fazla kez gündelik yaşam içerisinde normal karşılanacak durumlarda kişi tarafından gerçekleştiriliyorsa destek almak önemlidir. Örneğin; markete gitmek, alışveriş merkezinde dolaşmak, toplu taşıma araçlarına binmek, sinema ve tiyatro oyunlarına gitmek, uzun kuyruk gerektiren alanlarda bulunmak, tek başına evden çıkmak. Bu davranışların günlük hayatın olmazsa olmaz etkinlikleridir. Bazen kişiler bunları yaparken kaygı duyabilir ama bunu hemen agorafobiye bağlamak yersizdir. Öncellikle bu davranışların kaç tanesinde kişide kaygı duygusu oluşuyor ona bakılmalıdır. Bunun için özellikle uzman kişiler tarafından belli başlı sorular yöneltilerek bu teşhis konulur. Sorulacak olan soruların temelinde kişinin belirtilerine bakılır, bu duruma sebep olabilecek nedenler araştırılmaya başlanır. Özellikle kişide var olan durumlar ile agorafobi için belirlenen özelliklerin kıyaslaması yapılır. Daha sonra gerekiyor ise bu konular dahilinde bir terapi sürecine başlanabilir. Yani kendi başımıza teşhis koymaktan kaçınmalıyız. (bknz: Delik Fobisi)

Nasıl Yenebiliriz?

Kişiye teşhis konulduktan sonra bahsettiğimiz gibi; İlk önce neden bu tür bir kaygı ve korkunun oluştuğunu anlamak gerekiyor. Kişinin korkularına maruz bırakılması ile hangi durumlarda kişi atak geçiriyor ilk olarak bunu gözlemlemek gerekiyor. Ama bunu yapmak tabi ki kişiye kalmış. Süreç kişi tarafından yönetiliyor diyebiliriz. Kişi eğer bu süreçte kaygısını yenebiliyor ise ekstra bir tedavi sürecine başlanmasına gerek yoktur. Bunun yanı sıra uyku düzenin oturtulması, gevşeme teknikleri ile egzersizler yapılması ve kişinin kendini güvende hissettiği kişiler ile kaliteli vakit geçirmesi, alkol ve kafein tüketiminin azaltılması, dengeli beslenme düzeni oluşturulması ve nefes egzersizlerinin yapılması tedavi süreci olarak ele alabileceğimiz faktörlerdendir. 

Durum düzelmiyor ise özellikle bilişsel davranışçı terapi dalı altında çalışan psikologlar ile terapi sürecine başlamak etkili olacaktır. Bu ekol ile kişi kaygısının temelini daha rahat anlayacak ve neler yapması gerektiğini görecektir. 

Psikiyatr kontrolünde antidepresan kullanımı da olumlu yönde etki eden tedavi faktörlerinden biridir. Fakat bu kaygı bozukluğu ilaçları bireysel isteğe göre değil bir psikiyatr gözleminde ve reçetesiyle alınması çok önemlidir ve atlanmaması gereken bir detaydır. Çünkü antidepresan kullanımı ile oluşabilecek yan etkilere dikkat edilmesi gerekecektir.

Sizce Agorafobi nedir? Kendinizde veya çevrenizde Agorafobisi olduğunu düşündüğünüz kimseler var ise kurumumuz Dünya Danışmanlık Merkezi’nde bu ekolde çalışan uzman psikologlarımızdan yardım almak isterseniz size destek olacaklardır. 

Bu yazımızda agorafobi nedir, agorafobi ne demek ve agorafobi ne korkusu konu başlıklarını işledik. Bu konularda desteğe ihtiyacınız varsa Dünya Danışmanlık Merkezi ile iletişime geçmekten çekinmeyin.

Şefika Uygun

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.