Gestalt Kuramı

 Gestalt Kuramı Nedir?

1900’lü yılların ilk yarısında Almanya’da ortaya çıkan Gestalt Kuramı algısal örgütlenme konularında yoğunlaşmış bir psikoloji teorisidir. Bu kuram zihinsel süreçleri bütünsel bir şekilde ele alır ve parçalara ayırmak yerine bireyin deneyimlerini bütünsel bir perspektiften anlamaya çalışır. Gestalt teriminin kendisi, Almanca da “bütün”, “şekil”, “form” gibi anlamlara gelir. Max Wertheimer, 1910’larda bir tren yolculuğu sırasında gözlemlediği yanıp sönen bir tren lambasının algılanışını inceleyerek Gestalt kuramının temellerini atmıştır. Wertheimer, lambanın yanıp sönen ışıklarını ayrı ayrı görmek yerine, bunları bir bütün olarak algıladığını fark etti. Bu durum, algının sadece bileşenlerin toplamı olmadığı, aksine bütünsel bir deneyim olduğu fikrini ortaya çıkardı. 

Gestalt kuramı, algının anlamlı bir şekilde düzenlendiği ve bütünsel bir şekilde deneyimlendiği fikrine dayanır. Gestaltçılar, bireyin, dışarıdan gelen duyumlara kendisinden bir şeyler katarak, yaşantıyı yeniden yapılandırdığını savunur. 

Eğer siz de Kaygı Konusunda konusunda destek almak istiyorsanız yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Gestalt psikolojisi kaotik bir dünyada anlamlı bir algıya sahip olmanın temelinde hangi kanunların olduğunu anlamaya çalışan bir görüştür. Gestalt psikolojisi algının anlamlı bir şekilde düzenlendiği ve bütünsel bir şekilde deneyimlendiği fikrine dayanır. Gestalt kuramı, herhangi bir durumda ayrı ayrı parçalara değil de, bu parçaların meydana getirdiği biçim ve örüntüye önem vermektedir. 

Gestalt İlkeleri Nelerdir?

Gestalt ilkeleri, algılama ve problem çözme konularına yoğunlaşan ilkelerdir. İçten ve dıştan gelen uyarıcıların duyu organları tarafından alınıp anlamlı hale getirilmesiyle algılama meydana gelir. Gestalt terapisi, insan algısını ve deneyimini anlamak için bazı temel ilkeleri benimser.

Gestalt terapisinin temel ilkeleri:

1. Bütünlük İlkesi: Bireyler, algıladıkları nesneleri veya olayları bütünsel bir şekilde düzenler ve anlamlandırır. Algılanan bütünsel şekil, bileşenlerinden daha fazlasını ifade eder. Gestalt kuramı deneyimlerin bütünsel bir yapıda düzenlendiğini ve insanların bu bütünlüğü algıladığını savunur. Örneğin, bir nesneyi veya olayı parçalara ayırmak yerine bütün olarak ele alırız.

2. Figür ve Zemin İlkesi: Bireyler, bir nesneyi veya olayı belirgin bir şekilde ayırt edilebilir bir figür olarak ve çevresini bir zemin olarak algılarlar. Örneğin; bir dağ manzarasında dağı belirgin bir figür olarak görürken, gökyüzü ve çevredeki ayrıntıları zemin olarak algılarız

3. Tamamlama İlkesi: İnsanlar eksik bilgileri tamamlama eğilimindedirler. Algıladıkları nesneleri veya şekilleri, eksik parçaları doldurarak ve bütünsel bir form oluşturarak tamamlarlar. Örneğin, bir resimdeki kesik veya gizlenmiş bir şekilden yola çıkarak eksik kalan bölümleri kendi zihinsel süreçleriyle tamamlarız.

4. İyi şekil İlkesi: İnsanlar basit, düzenli, anlaşılır ve simetrik şekilleri tercih ederler. Algıladıkları nesneleri veya şekilleri düzenlilik, simetri ve bütünlük açısından iyi bir şekilde organize etmeye eğilimlidirler.

5. Farkındalık İlkesi: Gestalt terapisi bireylerin şuanki deneyimine odaklanır. Bireylerin içsel ve dışsal deneyimlerini, duygularını ve düşüncelerini ve bedensel hislerini tam olarak fark etmeyi ve kabul etmeyi içerir. Bireyler farkındalık yoluyla kendilerini daha iyi anlayabilir ve içsel değişim için temel oluşturabilirler.

6. İzomorfizm İlkesi: Gestalt kuramına göre, zihinsel organizasyonun fiziksel organizasyonla izomorfik (benzer) olduğu düşünülür. Yani, nesnelerin fiziksel düzeni ile zihinsel algıları arasında bir benzerlik bulunur.   

Bu ilkeler Gestalt terapisinde bireylerin deneyimlerini anlamak ve bütüncül bir şekilde keşfetmek için temel rehberlik sağlar. Terapist, bu ilkeleri kullanarak bireyin farkındalığını artırmaya, bütünlüğü yakalamaya ve bireyin kendisiyle, başkalarıyla ve çevresiyle olan ilişkisini anlamlandırmaya yardımcı olur.

Gestalt kuramı sadece insan davranışlarını anlamak için sadece dışsal uyarıcıları değil, aynı zamanda kişinin iç deneyimlerini (duygu, düşünce, motivasyon) dikkate alır.

Bu nedenle, bireyin içsel deneyimleri ve algıları davranışlar üzerinde etkilidir.

Yazan: Sema KARAKUŞ

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.