Uzman Psikolog Fundem Ece

İlk defa 1950 yılında kullanılmaya başlanan antidepresan ilaçlar; depresyon, anksiyete bozuklukları, obsesif-kompulsif bozukluk, bazı fobiler ve panik bozukluğu gibi rahatsızlıkların etkilerini azaltmak için danışanlara kullanmaları önerilen ilaçlardır. Bu ilaçlar, beyindeki nörotransmiterleri (sinir ileticileri) etkileyerek çalışırlar. Nörotransmiterler, uyku düzenini ayarlamak, ruh hali, anksiyete ve motivasyon gibi işlevlerden sorumlu olan kimyasal taşıyıcılardır. Farklı türlerdeki antidepresanlar farklı rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılabilir. Bunu sinir yolları üzerinden sinyalleri beyne ileten belirli devreleri ve kimyasalları değiştirerek yaparlar. Böylece, beynin kimyasını nasıl etkilediklerine bağlı olarak antidepresanlar farklı gruplara ayrılmışlardır. 

Eğer siz de antidepresan konusunda destek almak isterseniz yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Neden Biz?

Danışan, toplum ve eğitim odaklı çalışmalar yürüten multidisipliner bir merkez olan Dünya Danışmanlık ve Psikoloji Merkezi Uzman Klinik Psikolog/Psikoterapist Fundem Ece tarafından kuruldu.

Danışmanlık ve psikoloji faaliyetlerimizle toplumun çekirdeğini oluşturan çocuk, genç ve yetişkin bireylere, çift ve ailelere destek sunuyoruz.

Randevu talepleriniz için bizimle WhatsApp butonları üzerinden veya doğrudan iletişime geçebilirsiniz.

👇

Nişantaşı Şubemiz

Pendik Şubemiz

Kadıköy Şubemiz

Antidepresanlar toplamda 5 farklı kategori altında incelenirler:

  • SSRI’lar: Seçici Serotonin Geri Alım Engelleyicileri
  • SNRI’lar: Serotonin ve Norepinefrin Geri Alım Engelleyicileri
  • TCA’lar: Trisiklik Antidepresanlar
  • MAOI’lar: Monoamin Oksidaz İnhibitörleri
  • Atipik antidepresanlar 
antidepresan nedir

Antidepresanlar Nasıl Çalışır?

Kişinin ruh halinin düzenlenmesinde etkili olan kimyasal adıyla monoaminler olarak bilinen üç temel molekül vardır. Nörotransmiter olarak çalışan bu moleküller, başlıca dopamin, norepinefrin ve serotonindir. 

  • Dopamin; karar verme süreci, motivasyon, zevk ve ödül sinyallerinde önemli bir rol oynar.
  • Norepinefrin; strese tepki olarak kan basıncını ve kalp atış hızını düzenler, uyanıklığı etkiler.
  • Serotonin; ruh halini, iştahı, uykuyu, hafızayı ve sosyal davranışları düzenler.

Antidepresan ilaçlardan biri kişi tarafından kullanıldığında bu nörotransmiterlerden birinin veya birkaçının kişinin bedeninde salgılanması farklı ve belirgin şekillerde artar. 

Beş farklı antidepresan grubu arasından SSRI’lar ve SNRI’lar tedavinin başlangıcında en çok reçetelendirilen antidepresanlardır. Diğer antidepresanlar eğer bunlar gereken etkiyi göstermezse kullanılabilirler. 

Antidepresan Türleri Nelerdir? 

Seçici Serotonin Geri Alım Önleyicileri (SSRI)

SSRI’lar 1970’li yıllarda geliştirilen ve özellikle serotonin geri alımını engelleyerek çalışan antidepresanlardır. Diğer antidepresanlar ile karşılaştırıldığında daha az yan etkisi olan SSRI’lar, serotoninin vücutta yeniden emilimini engelleyerek ve beyindeki serotonin miktarını arttırarak çalışırlar. Serotonin insan vücudunda doğal olarak bulunur ve nörotransmiterlerden biri olarak bilinir. Mutluluk duygusu ile bağlantılı olan serotonin, vücuttaki miktarı düştüğünde depresyon gibi duygudurum bozuklukları ile ilişkilendirilir.

Serotonin ve  Norepinefrin Geri Alım Engelleyicileri (SNRI)

SSRI’lar ile benzer bir şekilde çalışan SNRI’ların farkı, vücuta serotoninin yanında norepinefrin nörotransmiterinin de geri emilimini engellemeleridir. İlk defa 1993 yılında gelştirilmişlerdir ve özellikle psikomotor retardasyona (fiziksel ve zihinsel aktivitelerin yavaşlaması durumu) sahip olan kişiler için yararlıdır. 

Trisiklik Antidepresan (TCA)

Daha eski bir antidepresan türü olan Trisiklik antidepresanlar, kimyasal yapıları birbirine bağlı üç atom halkasından oluştuğu için bu adı almışlardır. TCA’lar; serotonin, norepinefrin ve asetilkolin nörotransmiterlerini engelleyerek geri alım inhibitörlerine benzer bir şekilde çalışırlar.

Monoamin Oksidaz İnhibitörleri (MAOI) 

MAOI’lar, monoamin oksidaz adındaki görevi monoamin enzimlerini parçalayarak vücuttaki aktivitelerini azaltmak olan ve ilk geliştirilen antidepresanlar arasında olan bir antidepresan türüdür. Depresyon, panik bozukluk ve anksiyete bozukluklarının tedavisinde etkilidirler. Kullanıldığında gerekecek diyet önlemleri ve başka ilaçlarla etkileşime girdiklerinde ortaya çıkabilecek ters reaksiyonlar yüzünden daha az kullanılırlar.

Atipik Antidepresanlar 

Yeni geliştirilen ve belirtilen diğer dört kategoriye uymayan başka antidepresanlar bu kategoriye girer. Bu kategorinin altındaki antidepresanlar; serotonin, norepinefrin ve dopamin seviyelerini farklı şekillerde etkileyerek çalışırlar. 

Antidepresan Kullanımı İçin Tavsiyeler 

  • Vazgeçmeden önce kullandığınız antidepresanın etkisini görmek için yeterli zaman tanıyın.
  • Antidepresanınızı doktorunuzun size söylediği miktarda ve şekilde kullanın.
  • Doktorunuza danışmadan aldığınız antidepresanı bırakmayınız.
  • İlk kullandığınız antidepresan etki etmezse hemen vazgeçmeyin.
  • Kendinizi daha iyi hissetmeye başladığınız ilk seferde antidepresan almayı bırakmayın.

Sevde Karakuş

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.