Psikodrama Nedir
Uzman Psikolog Fundem Ece

Psyche (ruh) ve drama (eylem) sözcüklerinden oluşan psikodrama, psikiyatrist J. L. Moreno’nun tiyatrodan yararlanarak geliştirdiği grup tedavisidir.

Grubun içerisindeki bireyler hem geçmiş yaşantılarını hem de gelecekte yaşayabilecekleri durumları sözel ve sözel olmayan iletişim biçimleri ile canlandırmaktadırlar.

Psikodramanın temel işlevleri duygusal boşalma, içgörü edinme, var olan işlevsiz düşünceler yerine alternatif düşünceler geliştirmek ve yeni davranışlar kazanmaktır.

Eğer siz de psikodrama yaşadığınızı düşünüyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Neden Biz?

Danışan, toplum ve eğitim odaklı çalışmalar yürüten multidisipliner bir merkez olan Dünya Danışmanlık ve Psikoloji Merkezi Uzman Klinik Psikolog/Psikoterapist Fundem Ece tarafından kuruldu.

Danışmanlık ve psikoloji faaliyetlerimizle toplumun çekirdeğini oluşturan çocuk, genç ve yetişkin bireylere, çift ve ailelere destek sunuyoruz.

Randevu talepleriniz için bizimle WhatsApp butonları üzerinden veya doğrudan iletişime geçebilirsiniz.

👇

Nişantaşı Şubemiz

Pendik Şubemiz

Kadıköy Şubemiz

Psikodrama çeşitli oturumlardan oluşmaktadır. Oturumların süresi genellikle 1,5 saat olsa da bu süre değişebilmektedir. Haftada bir kez olan oturum sayısı değişmektedir. Psikodrama yaratıcılık, spontanlık ve eyleme dayanmaktadır.

Psikodramanın 3 Temel Dinamiği

Eylem

Psikodrama sahnesinde kişilerin duygularını, düşüncelerini canlandırmasıdır.

Spontanlık

İnsanın içinde bulunduğu duruma uygun cevap verebilmesidir.

Yaratıcılık

Yeni bir düşünce, davranış ortaya koymak veya yeni bir ürün ortaya koymaktır. Yaratıcılık doğuştan gelir. Moreno, her insanda yaratıcılık potansiyelinin var olduğunu söyler.

Psikodramada 3 Önemli Kavram

Empati

Psikodramada empati, tek taraflı gerçekleşen bir eylemdir. Empati yapan kişi karşı tarafın hissettiklerini anlarken, kendisini onun yerine koyarken kendi duygu ve düşüncelerini bir kenara bırakmalıdır.

Transferans (Duygusal Aktarım)

Grup üyelerinin hayatlarındaki kişilere karşı besledikleri duygu ve düşünceleri terapiste aktarmasıdır. Örneğin; psikodrama sahnesinde protagonist yardımcı oyuncuya annesi rolünü vererek annesine karşı hissettiklerini aktarabilir.

Tele

İki veya daha çok kişi arasında yaşanan karşılıklı birbirini hissedebilme durumudur. Örneğin, iki kişinin aynı anda birbirini düşünüyor olması teledir.

Psikodramanın Öğeleri Nelerdir?

Sahne

Psikodramanın yapıldığı yerdir. Her yer psikodrama sahnesi olabilir. Bu sahnede genellikle zeminde halı, iyi bir aydınlatma, sandalye ve perde bulunur. Psikodrama yöneticisi: Psikodrama oturumlarını gerçekleştiren ve oturumun nasıl gideceğinden sorumlu olan kişidir. Oturumlarda neler yapılacağına ve protagonistin kim olacağına karar verir. Yönetici yaratıcı, anlayışlı, cesaretli, yeterli bilgi ve deneyime sahip biri olmalıdır.

Protagonist

Protagonist, bu sahnedeki baş-oyuncudur. Kendisiyle ilgili bir konuyu gruba getirerek canlandırır. Protagonist geçmişte yaşadığı bir sorunu canlandırabileceği gibi gelecekte yaşanabilecek bir konuyu da canlandırabilir. Örneğin, mülakata girecekse bunu o sahnede canlandırabilir.

Yardımcı Oyuncular

Protagonistin canlandırdığı konudaki kişileri temsil ederek o kişilerin rolüne girerler. Örneğin; protagonist ilişki sorununu canlandırıyorsa sevgilisini temsil etmesi için grup üyelerinden birini seçebilir. 

Grup

Psikodrama grupları genelde 6-20 kişi olmaktadır. Protagonist ve yardımcı oyuncular sahnede oyunu oynarken diğer üyeler ise oyunu izlerler.

Psikodramanın Temel Teknikleri Nelerdir?

Eşleşme

Grup üyelerinden birinin veya yöneticinin protagonistin düşüncelerini ve hissettiklerini empati kurarak oymuş gibi söylemesidir. Eşleşmeyi yapan kişi protagonistin arkasına geçer ve onun duruşunu, yürüyüşünü taklit eder. Kendisini onun yerine koyar ve onun söyleyemediği duygularını söyler. Eşleşmeyi yapan kişi bunları söylerken kendi duygularını ve düşüncelerini bir tarafa bırakıp sadece protagoniste odaklanmalıdır.

Ayna

Bu teknikte protagonistin kendisine dışarıdan bakabilmesi amaçlanır. Örneğin; protoganist annesiyle olan bir çatışmasını canlandırıyorsa sahnede kendisi yerine grup üyelerinden birini kendisi yerine seçip bu çatışmayı ve kendisini dışarıdan izleyebilir.

Rol Değiştirme

Burada protagonist kendisini bir başkasının rolüne koyup o kişiymiş gibi düşünüp davranır. Böylece kendisine role girdiği kişinin gözünden bakabilir. Örneğin; sevgilisi ile ilişki sorunu olan protagonist sevgilisinin rolüne girerek kendisini onun gözüyle algılamaya çalışır. Burada rol değiştiren kişinin kendi duygu ve düşüncelerini bir tarafa bırakması gerekir.

Psikodrama Oturumunun 3 Aşaması

Isınma Aşaması

Bu aşamada psikodrama yöneticisi grubun bütünlüğünü sağlamak, grup üyelerinin birbirine güveni artırmak ve protagonisti belirlemek için çeşitli oyunlar, teknikler kullanır.

Oyun Aşaması

Protagonist seçildikten sonra sahneye çıkar ve yardımcı oyuncuları seçerek sahneyi hazırlar.

Burada eşleşme, ayna gibi teknikler kullanılarak protagonistin sahnelemek istediği konu canlandırılır. Oyun sonunda oyuncular rolden çıkartılırlar.

Rol Geri Bildirimi ve Paylaşım

Bu aşamada protagonist, yardımcı oyuncular, psikodrama yöneticisi ve de izleyiciler oyun aşaması ile ilgili duygu ve düşüncelerini paylaşırlar.

Psikodrama Nerelerde Kullanılır?

Psikodramada kişilerin geçmişte veya şimdi var olan sorunları ve geleceğe dair istekleri canlandırılır. Böylece kişiye içgörü kazandırmak, katarsis sağlamak, işlevsel düşünceler ve davranışlar kazandırmak amaçlanır. Bu yüzden birçok sorunun çözümü için kullanılmaktadır.

Madde bağımlılığı, kaygı bozukluğu, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi birçok psikolojik hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır.

Yine şizofrenide psikodrama tedavisi ile kişilerin sosyal beceriler kazanmalarına yardımcı olunmaktadır. Psikodrama psikolojik hastalıkların yanı sıra fiziksel hastalıkların tedavi süreçlerinde de hastaların stres ve kaygılarının azaltmak için kullanılmaktadır.

Çalışmalara bakıldığında hastaların psikodrama grup terapisi ile streslerinin, kaygılarının azaldığı ve tedavi motivasyonlarının arttığı görülmektedir. Örneğin kanser hastalarının tedavi olurken veya sonrasında yaşadıkları sorunları azaltmak için psikodrama kullanılabilmektedir. Birçok araştırma çok kısa süreli tedavisinin bile etkili olduğunu göstermektedir. 

Psikodramanın Faydaları Nelerdir?

Psikodrama kişisel farkındalık kazanmamızı sağlayarak kendimizi daha iyi anlamamızı sağlar. Gruptaki üyelere sorunlarla başa çıkmaları için etkili baş etme yöntemleri öğretir. Diğer insanlarla olan ilişkilerimizdeki olumsuz yönleri fark etmemize ve bunları çözümleyebilmemize yardımcı olur. Sorunlara farklı bir perspektiften bakabilmeyi sağlar. Psikodramanın bir grup tedavisi olmasının da faydaları vardır. Kişilerin diğer insanlarında sorunlar yaşadığını görmesi sorunlarını kabul etmesini ve kendisini yalnız hissetmemesini sağlar. Ayrıca paylaşım aşamasındaki geri bildirimler sayesinde protagonistin sorunlarına farklı bir bakış açısından bakılıp, çözümler üretilebilir.

Okuma Önerisi: Prof.Dr. Üstün Dökmen’in Sosyometri ve Psikodrama adlı kitabını okuyarak psikodrama hakkında daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Nişantaşı Şubemiz

Pendik Şubemiz

Kadıköy Şubemiz

Yıldız İnanç

Kaynakça

Dökmen, Ü. (2013). Sosyometri ve Psikodrama (6. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.

Everything You Need to Know about Psychodrama

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.